Το πώς θα αντιμετωπίσει ο Γονέας ή η Οικογένεια το ζήτημα της σωματικής έκθεσης μπροστά στο παιδί ή τα παιδιά στο σπίτι είναι κάτι που πράγματι απασχολεί συχνά.
Αναγνωρίζουμε επίσης ότι πρόκειται για ένα ζήτημα που δεν έχει γενικούς κανόνες, καθώς η αντιμετώπιση του διαμορφωνέται από πολλούς παράγοντες όπως οι ίδιες οι απόψεις του γονέα για το ζήτημα, ο βαθμός εξοικείωσης/άνεσης του ίδιου του γονέα με την εικόνα και το σώμα του, οι εδραιωμένες πεποιθήσεις και οι αντιλήψεις του για το τι ‘πρέπει’ ή το τι είναι ‘σωστό’ ή υγιές και τέλος, το πώς εντάσσονται (με την έννοια του εναρμονίζονται αλλά και επηρρεάζονται) όλα αυτά μέσα στο πλαίσιο που ο γονέας και η οικογένεια υπάρχει και λειτουργεί: κοινωνικές αντιλήψεις, πολιτισμικοί παράγοντες/κουλτούρα ευρύτερα του συνόλου, θρησκευτικές ή άλλες πεποιθήσεις κλπ. Για παράδειγμα, σε κάποιες Σκανδιναβικές χώρες είναι αρκετά σύνηθες τα παιδιά προεφηβικής ηλικίας να συνοδεύουν τους γονείς τους γυμνά (όπως είναι και οι ίδιοι) σε κοινές δραστηριότητες, όπως η σάουνα. Ένα άλλο παράδειγμα για την παραπάνω σημείωση είναι ότι υπάρχουν οικογένειες που η θρησκεία τους, ή ο τρόπος που την ερμηνεύουν και την υιοθετούν (σε επίπεδο συμπεριφοράς) τους υπαγορεύει να αποσύρονται από κάθε δραστηριότητα που θα περιείχε την σωματική έκθεση τους μπροστά στο παιδί.
Στην επιστημονική κοινότητα του χώρου της Ψυχικής Υγείας θα βρούμε συχνά απόψεις που συγκλίνουν ότι το παιδί μέχρι την ηλικία των 2 (έως και ενίοτε θα συναντήσουμε απόψεις, των 3 ετών) μάλλον θα αντιμετωπίσει την εικόνα του γυμνού γονέα στο σπίτι ως κάτι φυσικό, χωρίς να προβληματίσει ή να προβληματιστεί από κάτι (και δεδομένου ότι αν για παράδειγμα έχει θηλάσει την πρώτη περίοδο της ζωής του θα είναι ήδη εξαιρετικά εξοικειωμένο με την εικόνα της μητέρας). Μέχρι αυτήν την ηλικία επίσης το παιδί δεν έχει το γνωστικό υπόβαθρο και δεν υπάρχει η δυνατότητα της επικοινωνίας μας μαζί του σε ένα κατάλληλο επίπεδο ώστε να συζητήσουμε, και το ίδιο να επεξεργαστεί και να κατανοήσει σε κάποιο βάθος έννοιες ‘εικόνας’, σεξουαλικότητας, διακριτικότητας (υπακοής σε γενικούς κοινωνικούς κανόνες κλπ). Επίσης μέχρι αυτήν την ηλικία το παιδί, δεν θα συγκρατήσει αναμνήσεις από τις παραστάσεις του γυμνού γονέα.
Από αυτές της ηλικίες και έπειτα, το παιδί μπροστά στην γυμνή εικόνα του γονεα/γονέων του θα εγείρει ερωτήματα, απορίες ή ακόμη μπορεί να έχει συστολές ή και ανησυχίες (ερωτήματα όπως η διαφορετικότητα μεταξύ ανδρικού και γυναικείου σώματος για παράδειγμα, ή και ανησυχίες όπως μπορεί αυτές να προκύπτουν από σύγκριση κλπ.). Είναι λοιπόν θεμητό, αν έχουμε επιλέξει να αντιμετωπίσουμε το κατά τα άλλα εντελώς φυσικό για μας ως ενήλικες, ζήτημα του γυμνού σώματος και της έκθεσης του στο σπίτι μας, να σκεφτούμε σοβαρά και τον τρόπο που θα προσεγγίσουμε αυτό, με το παιδί, λαμβάνοντας υπόψιν τις πιθανές αντιδράσεις και τον τρόπο προσέγγισης μας (συνάμα και τις δυνατότητες που έχει στην ηλικία που θα είναι να καταλάβει και να επεξεργαστεί αυτά που θα μοιραστούμε μαζί του). Κάνοντας και μια σημείωση εδώ, να πούμε ότι πολλές είναι αυτές οι οικογένειες που ασκούν τον γυμνισμό στο σπίτι τους (ανεξαιρέτως ηλικίας του παιδιού, διαφοροποιούμενοι έτσι από νόρμες αρκετών Δυτικών κοινωνιών), αλλά ακόμη και έτσι υπάρχει (ή θα πρέπει να υπάρχει) κατάλληλη προσέγγιση από αυτούς προς το παιδί με σκοπό την κατανόηση και την ομάλη του ένταξη σε μια τέτοια πραγματικότητα (χωρίς αρνητικές συνέπειες σε ψυχολογικό ή και κοινωνικό ακόμη επίπεδο).
Τέλος, λαμβάνοντας υπόψιν σχετικά επιστημονικά ευρύματα (όπως μια έρευνα που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ στις ΗΠΑ την δεκαετία του 90’) να αναφέρουμε ότι τα παιδιά αρχίζουν να έχουν μια πιο αποκρυσταλλωμένη/ολοκληρώμενη αντίληψη της εικόνας του σώματος τους, των σωματικών διαφορών, συστολές (σκέψεις ή συναισθήματα, μερικά μάλιστα άβολα, λ.χ να ντρέπονται) σε σχέση με την γυμνή έκθεση τους, αντίληψη της ιδιοτικότητας και του δημόσιου χώρου (και κατ’επέκταση τι είναι μάλλον το ‘κοινωνικά αποδεκτό) από τις ηλικίες των 4 με 8 ετών.
Ως συμπέρασμα, ας κρατήσουμε ότι η έκθεση του γυμνού σώματος μπροστά στο παιδί δεν πρέπει πια να αντιμετωπίζεται ως ένα ζήτημα ταμπού, είναι κάτι φυσικό και ανθρώπινο, πρόκειται για ένα ζήτημα όμως του οποίου η προσέγγιση είναι στην δικαιοδοσία του κάθε γονέα/κηδεμόνα, αλλά οφείλει να γίνεται μια προσέγγιση στο παιδί, τέτοια ώστε να σεβέται τα δεδομένα του σταδίου ανάπτυξης στο οποίο το παιδί βρίσκεται, για να αποφευχθούν πιθανές αρνητικές επιπτώσεις σε ψυχολογικό επίπεδο, ή σε επίπεδο της μετέπειτα ομαλής του κοινωνικής ενσωμάτωσης.
Σχόλια