Κεφάλαιο Μαθησιακές Δυσκολίες

Τι είναι οι μαθησιακές δυσκολίες;

Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι διαταραχές στην ικανότητα κατανόησης και αναπαραγωγής του γραπτού, του προφορικού και του μαθηματικού λόγου. Δημιουργούν προβλήματα στην προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο, αλλά αντιμετωπίζονται με έγκαιρη διάγνωση και παρακολούθηση από ειδικούς.

Πόσο και πώς επηρεάζουν την ικανότητα μάθησης του παιδιού;

Το να εμφανίσει ένα παιδί κάποιο τύπο μαθησιακής δυσκολίας δεν σημαίνει ότι είναι ανίκανο να μάθει οτιδήποτε, αλλά ότι απλώς πρέπει να του υποδειχθεί κάποιος διαφορετικός τρόπος για να μάθει συγκεκριμένα πράγματα. 

Πού οφείλονται οι μαθησιακές δυσκολίες;

Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες μελέτες, οι περισσότερες μαθησιακές δυσκολίες δεν οφείλονται σε διαταραχή στη λειτουργία μιας συγκεκριμένης περιοχής του εγκεφάλου, αλλά σε διαταραχή στην ικανότητα συνδυασμένης επεξεργασίας των πληροφοριών που λαμβάνονται από διαφορετικές περιοχές του κεντρικού νευρικού συστήματος. Πολλές φορές οι μαθησιακές δυσκολίες διατηρούνται σε όλη τη ζωή του ατόμου και επηρεάζουν πολλές πλευρές της: το σχολείο, την εργασία, την καθημερινή ρουτίνα, την οικογένεια και ορισμένες φορές ακόμη και τη δημιουργία φίλων και το παιχνίδι.

Πώς αισθάνεται ένα παιδί με μαθησιακή δυσκολία;

Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες γνωρίζουν πως είναι διαφορετικά από τα υπόλοιπα, απλώς στην αρχή δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν κατά ποιο τρόπο. Το γεγονός αυτό τα κάνει να νιώθουν άσχημα και να έχουν μειωμένη αυτοεκτίμηση, η οποία επηρεάζει σημαντικά την ψυχολογία τους και μπορεί να έχει δυσμενείς συνέπειες στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους. Όσο περισσότερο καθυστερεί η αναζήτηση βοήθειας από κάποιον ειδικό, τόσο η κατάσταση μπορεί να ξεφύγει ‘εκτός έλεγχου’ με απρόβλεπτες συνέπειες.

Πώς θα καταλάβω αν το παιδί μου αντιμετωπίζει κάποια μαθησιακή δυσκολία;

Αν οι γονείς παρατηρήσουν κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα, θα πρέπει να συμβουλευτούν κάποιον ειδικό που θα κάνει τη διάγνωση:

Στην προσχολική ηλικία
- Μεγάλη καθυστέρηση της ομιλίας σε σύγκριση με αλλά συνομήλικα παιδιά.
- Προβλήματα εκφοράς λόγου.
- Δυσκολία στην εύρεση λέξεων με ομοιοκαταληξία.
- Δυσκολία στην απομνημόνευση αριθμών, της αλφαβήτου, των ημερών της εβδομάδας.
- Πολύ μεγάλη κινητικότητα και απόσπαση προσοχής.
- Προβλήματα κοινωνικοποίησης με τους συνομηλίκους.
- Αδυναμία κατανόησης των κατευθύνσεων και διαδρομών.

Σε παιδιά πρώτης έως τέταρτης τάξης δημοτικού
- Δυσκολία στην εκμάθηση συσχέτισης φθόγγων και γραμμάτων.
- Σύγχυση βασικών λέξεων π.χ. θέλω, τρέχω, τρώω κ.λ.π.
- Επαναλαμβανόμενα λάθη στο συλλαβισμό λέξεων, αναστροφή γραμμάτων ( στους φθόγγους ‘μπ’ και ‘ντ’), μετατόπιση και αντικαταστάσεις γραμμάτων - συλλαβών.
- Μετάθεση αλληλουχιών αριθμών και σύγχυση των αριθμητικών συμβόλων (+,-, /, Χ, =).
- Βραδεία ανάκληση συμβάντων.
- Δυσκολία απομνημόνευσης.
- Έλλειψη συντονισμού και σχεδιασμού.
- Ασταθές κράτημα του μολυβιού.
- Δυσκολία εκμάθησης της ώρας.
- Επιρρέπεια σε ατυχήματα.

Η διάγνωση

Για κάθε τύπο μαθησιακής δυσκολίας η διάγνωση γίνεται μέσω ειδικών δοκιμασιών σε τρεις τομείς:
- στην κατανόηση του γραπτού και προφορικού λόγου
- στη συγγραφή και στην ανάγνωση κειμένων και
- στον έλεγχο της ικανότητας εστίασης της προσοχής.

Το  παιδί ελέγχεται ακόμα για:
- το δείκτη ευφυΐας του και
- την αρτιότητα της ακοής και της όρασης του.
- Αν παρουσιάζει προβλήματα άρθρωσης, επιβάλλεται η εξέταση του από ειδικό ωτορινολαρυγγολόγο, για να ελεγχθούν πιθανά προβλήματα των φωνητικών χορδών του και του λάρυγγα, καθώς και από έναν λογοθεραπευτή.