Παιδική παχυσαρκία

Σε όλο τον κόσμο πάνω από 22 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 5 ετών είναι σοβαρά υπέρβαρα και 1 στα 10 παιδιά είναι υπέρβαρα. Πιο αναλυτικά στην Αφρική και την Ασία ο μέσος όρος βρίσκεται αρκετά κάτω από το 10%, ενώ στην Αμερική και την Ευρώπη πάνω από 20%.

Η παιδική παχυσαρκία είναι το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης πολλών παραγόντων όπως γενετικοί, περιβαλλοντικοί, κοινωνικοί, ψυχολογικοί κτλ

Η παιδική παχυσαρκία αυξάνει τις πιθανότητες για ινσουλινοαντίσταση, εμφάνιση διαβήτη τύπου ΙΙ, καρδιαγγειακά νοσήματα, υπέρταση, δυσλιπιδαιμίες, οστεοαρθρίτιδα. Επίσης ένα παχύσαρκο παιδί έχει περισσότερες πιθανότητες να είναι παχύσαρκο ως ενήλικας. Υπάρχουν ακόμη πολλές ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις.

Ακρογωνιαίος λίθος για την πρόληψη της παχυσαρκίας είναι οι αλλαγές στον τρόπο ζωής οι οποίες συμπεριλαμβάνουν σωστές διατροφικές συνήθειες και αύξηση της φυσικής δραστηριότητας.

Οι τελευταίες έρευνες έχουν επικεντρωθεί στο πως η οικογένεια και η κοινωνία επηρεάζουν τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών. Για παράδειγμα τα παιδιά είναι πιο πιθανόν να καταναλώσουν τροφές που είναι διαθέσιμες (στο σπίτι, στο σχολείο κ.ά.) και εύκολα προσβάσιμες καθώς επίσης τείνουν να τρώνε περισσότερο όταν τους προσφέρονται μεγαλύτερες μερίδες. Επιπλέον παράγοντες όπως η εκπαίδευση των γονέων και η διαθεσιμότητα του χρόνου από την πλευρά τους, η παρουσία όλης της οικογένειας στο τραπέζι, η ύπαρξη ή μη ανοιχτής τηλεόρασης κατά τη διάρκεια του γεύματος φαίνεται πως επηρεάζουν τη διατροφή των παιδιών. Για παράδειγμα, οικογένειες οι οποίες είναι πολύ απασχολημένες συνήθως καταφεύγουν στην επιλογή πολλών junk food, προπαρασκευασμένων και κατεψυγμένων τροφίμων. Οι οικογένειες που δεν τρώνε όλοι μαζί ή συνηθίζουν να έχουν ανοιχτή την τηλεόραση κατά τη διάρκεια του γεύματος φαίνεται ότι τείνουν να έχουν παιδιά που τρώνε λιγότερα φρούτα και λαχανικά και περισσότερα ‘ανθυγιεινά’ σνακ. Οι ίδιοι οι γονείς λειτουργούν ως πρότυπα προς τα παιδιά. Οι διαφημίσεις στην τηλεόραση διαμορφώνουν σε ένα βαθμό τις διατροφικές επιλογές των παιδιών (τρόφιμα που διαφημίζονται πολύ συχνά τείνουν να “υπερκαταναλώνονται” σε σύγκριση με τρόφιμα που διαφημίζονται λιγότερο).

Συμπερασματικά, οι παρεμβάσεις για βελτίωση των διατροφικών συνηθειών των παιδιών θα πρέπει να έχουν ως στόχο όλους αυτούς τους παράγοντες που επηρεάζουν τη διατροφική τους συμπεριφορά.

Dietz WH. Health consequences of obesity in youth: childhood predictors of adult
disease. Pediatrics 1998;101(Suppl 2):518–25.
Kosti RI and Panagiotakos DB.: The epidemic of obesity in children and adolescents in the world. Cent. Eur. J. Public Health, 2006;14(4):151-9
Patrick H, Nicklas TA.A review of family and social determinants of children's eating patterns and diet quality. J Am Coll Nutr. 2005 Apr;24(2):83-92.

Vogels Ν, Posthumus DL, Mariman EC, Bouwman F, Kester AD, Rump P, Hornstra G, and Westerterp-Plantenga MS.  Determinants of overweight in a cohort of Dutch children. Am J Clin Nutr October 2006 vol. 84 no. 4 717-724