Όλες οι παθήσεις και οι ασθένειες του δευτέρου τριμήνου από την μαιευτήρα-γυναικολόγο Πολυξένη Κούτκια – Μυλωνάκη
Διαταραχές που σχετίζονται με τη λειτουργία του θυρεοειδούς ή την αρτηριακή πίεση, επιπλοκές στην κύηση λόγω των ινομυωμάτων ή του διαβήτη, είναι μερικές από τις παθήσεις που ενδέχεται να εμφανιστούν κατά το δεύτερο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.
ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ
Πώς αντιμετωπίζονται οι παθήσεις του θυρεοειδούς στην εγκυμοσύνη;
Η ασθενής με υποθυρεοειδισμό πρέπει να αυξήσει τη δόση υποκατάστασης θυροξίνης, λόγω του ότι στην εγκυμοσύνη αυξάνονται οι ανάγκες για θυροξίνη και το έμβρυο, στις πρώτες βδομάδες της κύησης, δεν έχει θυρεοειδή αδένα που να παράγει θυροξίνη. Μόλις η έγκυος διαπιστώσει την εγκυμοσύνη της, πρέπει να κάνει ορμονολογικό έλεγχο, ώστε να εκτιμήσει την κατάσταση της θυρεοειδικής λειτουργίας και να επικοινωνήσει με τον ενδοκρινολόγο της.
Οι γυναίκες με όζους στο θυρεοειδή πρέπει να παρακολουθούνται, όπως και οι μη έγκυες, για αποκλεισμό καρκίνου του θυρεοειδούς αδένα. Οι έγκυες με υπερθυρεοειδισμό χρειάζεται να κάνουν έλεγχο των επιπέδων θυρεοειδικών ορμονών, ώστε να ρυθμιστεί στα φυσιολογικά επίπεδα η λειτουργία του.
Σε περίπτωση υπερλειτουργίας (υπερθυρεοειδισμού) χρειάζεται να γίνει ρύθμιση της δόσης αντιθυρεοειδικών δισκίων, ώστε να είναι οι ορμόνες μέσα στα φυσιολογικά όρια για την ομαλή έκβαση της εγκυμοσύνης.
Πώς μπορεί να επηρεαστεί το έμβρυο, αν η μητέρα έχει κάποια πάθηση του θυρεοειδούς αδένα;
Το έμβρυο συνδέεται με τη μητέρα με τον ομφάλιο λώρο, επομένως τα αντισώματα για το θυρεοειδή και οι ορμόνες της μητέρας επηρεάζουν άμεσα την ανάπτυξή του.
Πιο συγκεκριμένα, ο υποθυρεοειδισμός επηρεάζει τη νευρική λειτουργία του εγκεφάλου. Σύμφωνα με μελέτες, μωρά που γεννιούνται από γυναίκες που είχαν υποθυρεοειδισμό σε όλη τη διαρκεια της εγκυμοσύνης, έχουν χαμηλότερη δείκτη νοημοσύνης. Επίσης, ο υποθυρεοειδισμός έχει πολλές επιπτώσεις για το έμβρυο και την έγκυο γυναίκα, όπως προεκλαμψία, περιγεννητική θνητότητα, αποκόλληση πλακούντα και νευροψυχολογική καθυστέρηση που μπορεί να συμβεί ακόμη και σε γυναίκες με υποκλινικό υποθυρεοειδισμό.
Η υπερλειτουργία του θυρεοειδούς (υπερθυρεοειδισμός) μπορεί να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο αποβολής, πρώορο τοκετό, προεκλαμψία και ενδομήτριο θάνατο του εμβρύου, γι αυτό και χρειάζεται πολύ στενή παρακολούθηση της εγκύου από τον ενδοκρινολόγο.
Συνολικά, η καλή ρύθμιση της θυρεοειδικής λειτουργίας συμβάλλει σε μια φυσιολογική εγκυμοσύνη. Η λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα είναι άκρως σημαντική για την ομαλή έκβαση της εγκυμοσύνης, διαφορετικά μπορεί να υπάρχουν ανεπιθύμητες ενέργειες και επιπτώσεις άσχημες και στη μητέρα και στο έμβρυο.
Πώς οι ορμονικές διαταραχές της εγκυμοσύνης επηρεάζουν τη λειτουργία του θυροειδούς;
Η χοριακή γοναδοτροπίνη που εκκρίνεται από τον πλακούντα δημιουργεί ένα υπερθυρεοειδισμό τους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης, ο οποίος υποχωρεί μετά το πρώτο τρίμηνο, αλλά, εάν οι ορμόνες είναι πολύ αυξημένες, τότε χρειάζεται διερεύνηση ώστε να αποφευχθούν προβλήματα που μπορεί να απαιτήσουν διακοπή της κύησης.
Η λήψη του φαρμάκου από την έγκυο (θυροξίνη) μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το έμβρυο;
Εάν η μητέρα παίρνει τη σωστή δόση θυροξίνης, δεν έχει πρόβλημα το έμβρυο. Αυτό ελέγχεται από τα επίπεδα των ορμονών στο αίμα.
ΙΝΟΜΥΩΜΑΤΑ
Πρόκειται για καλοήθεις όγκους της μήτρας που σπάνια (σε ποσοστό μόλις 0,5%) εξελίσσονται σε κακοήθεια. Οι αιτίες που προκαλούν τα ινομυώματα είναι άγνωστες προς το παρόν, ωστόσο έχει βρεθεί σχέση ανάμεσα στην εμφάνισή τους και τα οιστρογόνα στο αίμα της γυναίκας. Σπάνια εμφανίζονται πριν την ηλικία των 20 ετών, μειώνονται σε μέγεθος κατά την εμμηνόπαυση, διογκώνονται στην περίοδο της εγκυμοσύνης και με τη χρήση αντισυλληπτικών.
Ποιά είναι τα συμπτώματα των ινομυωμάτων;
· Φούσκωμα στο στομάχι
· Πίεση στην κοιλιά
· Αιμορραγία κατά την έμμηνο ρύση
· Δυσκολία στη σύλληψη και την κύηση (όταν τα ινομυώματα έχουν πολύ μεγάλο μέγεθος).
Τι συμβαίνει όταν τα ινομυώματα συνυπάρχουν με την εγκυμοσύνη;
Τα ινομυώματα στην εγκυμοσύνη εμφανίζονται σε ποσοστό 2 έως 6% και κυρίως σε γυναίκες μετά την ηλικία των 30 ετών. Η διάγνωση είναι σαφώς πιο εύκολη, αν τα ινομυώματα προϋπήρχαν της εγκυμοσύνης. Σε κάθε περίπτωση ο γυναικολόγος θα εξετάσει το σχήμα και το μέγεθος του ινομυώματος με την βοήθεια υπερηχογραφήματος.
Πώς μπορεί να επηρεάσουν τα ινομυώματα την κύηση;
Η συνηθέστερη επιπλοκή των ινομυωμάτων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι η εκφύλιση και η φλεγμονή που συνοδεύεται από πόνο, πυρετό, εμετό κ.α. που σημαίνει ότι η διάγνωση είναι εύκολη. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να επηρεάσουν γειτονικά όργανα, τον τράχηλο ή τη μήτρα. Επίσης, τα ινομυώματα μπορεί να επηρεάσουν την διατροφή του ενδομητρίου ή να παραμορφώσουν την ενδομητρική κοιλότητα με αποτέλεσμα να προκληθεί έκτρωση, πρώιμος ή πρόωρος τοκετός. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσουν ατονία στην μήτρα και αιμορραγία πριν ή μετά τη γέννα. Επίσης, αν τα ινομυώματα έχουν μεγάλο μέγεθος και θέση στο κάτω μέρος της μήτρας, ενδέχεται να μην επιτρέψουν τον φυσιολογικό τοκετό.
Πώς αντιμετωπίζονται τα ινομυώματα;
Για την αντιμετώπιση των ινομυωμάτων πριν την εγκυμοσύνη, σε κάποιες περιπτώσεις γίνεται χειρουργική αφαίρεση. Όταν υπάρχει πρόβλημα εκφύλισης ή φλεγμονής ο γιατρός προτείνει την αντιμετώπιση με ξεκούραση και φαρμακευτική αγωγή. Επειδή τα ινομυώματα κατά τη διάρκεια της λοχείας συνδέονται με θρομβώσεις, ο γιατρός συστήνει στη γυναίκα να σηκώνεται ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος.
ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ
Οι διαταραχές της αρτηριακής πίεσης είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αφού μεταξύ άλλων, αποτελούν την βασική αιτία νεογνικής και μητρικής νοσηρότητας και θνησιμότητας, προκαλώντας ταυτόχρονα επιπλοκές στην κύηση σε ποσοστό 10% περίπου.
Η αρτηριακή υπέρταση χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες:
· Χρόνια υπέρταση
· Υπέρταση της κύησης
· Προεκλαμψία-εκλαμψία
ΠΡΟΕΚΛΑΜΨΙΑ
Η προεκλαμψία εμφανίζεται πριν την 20η εβδομάδα, προσβάλει περίπου το 58% των εγκύων και είναι επικίνδυνη τόσο για το έμβρυο όσο και για τη μητέρα. Στην προεκλαμψία τα αιμοφόρα αγγεία αντί να διαστέλλονται συστέλλονται περιορίζοντας τη ροή του αίματος προς το έμβρυο και στα εσωτερικά όργανα της μητέρας. Ο μόνος τρόπος θεραπείας είναι ο πρόωρος τοκετός.
Ποιά είναι τα συμπτώματα της προεκλαμψίας;
- η αυξημένη αρτηριακή πίεση
- το υπερβολικό πρήξιμο
- η έκκριση πρωτεϊνών στα ούρα που συνεπάγεται βλάβη στα νεφρά
- έντονοι πονοκέφαλοι, απότομη αύξηση του βάρους, υπνηλία
Ποιοί παράγοντες ευθύνονται για την εμφάνιση προεκλαμψίας;
- η χρόνια υπέρταση
-το ιστορικό υπέρτασης σε προηγούμενη εγκυμοσύνη
-προβλήματα όπως νευροπάθεια, αρθρίτιδα κτλ.
ΔΙΑΒΗΤΗΣ
Το σώμα μας απαιτεί επιπλέον ινσουλίνη για να καλύψει τις ανάγκες του εμβρύου, ειδικά από το μέσο της εγκυμοσύνης μας και μετά. Σε κάποιες έγκυες γυναίκες αυτό το πλεόνασμα ινσουλίνης δεν παράγεται, πιθανόν από επίδραση των ορμονών του πλακούντα, με αποτέλεσμα να κάνει την εμφάνισή του ο διαβήτης. Ο διαβήτης ενέχει κίνδυνο εμφάνισης υπέρτασης και προεκλαμψίας. Στην περίπτωση αυτή, επιβάλλεται η καισαρική τομή.
Ποιά είναι τα συμπτώματα του διαβήτη εγκυμοσύνης;
-έντονη δίψα
-συχνοουρία
-απώλεια βάρους
Ποιοι παράγοντες αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης διαβήτη;
- το ιστορικό αποβολών, πρόωρων τοκετών ή θνησιγένειας
- η παχυσαρκία
Πώς γίνεται η διάγνωση του διαβήτη της εγκυμοσύνης;
Η διάγνωσή του διαβήτη γίνεται με εξετάσεις αίματος και ούρων.
Πώς μπορούμε να αποφύγουμε τον διαβήτη της εγκυμοσύνης;
Για την αποφυγή του διαβήτη θα πρέπει να προσέξουμε την διατροφή μας. Θα πρέπει λοιπόν να αποφεύγονται τα παρακάτω:
-οι μη παστεριωμένοι χυμοί
-τα ωμά βλαστάρια
-τα μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα
-τα μισοψημένα κρέατα, αλλαντικά και ψάρια.
Πώς αντιμετωπίζουμε τον διαβήτη κύησης;
- θα πρέπει να πηγαίνουμε τακτικά στον γυναικολόγο και τον ενδοκρινολόγο μας για παρακολούθηση.
- θα πρέπει να αθλούμαστε τακτικά σε χαμηλούς τόνους
- η διατροφή μας θα πρέπει να είναι ισορροπημένη
ΠΡΟΩΡΗ ΡΗΞΗ ΤΩΝ ΥΜΕΝΩΝ (ΑΜΝΙΑΚΟΥ ΣΑΚΟΥ)
Μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε φάση της εγκυμοσύνης και θεωρείται πολύ σοβαρό πρόβλημα αφού μπορεί να προκαλέσει πρόωρο τοκετό ή ενδομήτρια φλεγμονή.
Τι προκαλεί την πρόωρη ρήξη των υμένων;
Οι αιτίες είναι άγνωστες ωστόσο σημαντικοί παράγοντες θεωρούνται οι φλεγμονές του κόλπου και του τραχήλου.
ΑΝΑΙΜΙΑ
Στην εγκυμοσύνη, είναι φυσιολογικό να πέφτει ο αιματοκρίτης της γυναίκας (μέχρι 5-6 μονάδες) στην φάση μεταξύ της 22ης και 32ης εβδομάδας. Ωστόσο, υπάρχουν και οι περιπτώσεις που πραγματικής αναιμίας που συνήθως σχετίζεται με την έλλειψη σιδήρου στον οργανισμό. Σε άλλες περιπτώσεις για την αναιμία ευθύνεται η έλλειψη φολικού οξέος ή βιταμίνης Β12. Τα συμπτώματα είναι ποικίλα. Τα συνηθέστερα είναι η κόπωση της γυναίκας, οι δαιταραχές στον ύπνο, η ταχυκαρδία, η τάση για λιποθυμία, η ανορεξία κ.α. Η θεραπεία εξαρτάται από τον τύπο της αναιμίας.
ΕΞΩΜΗΤΡΙΑ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ
Εξωμήτρια αποκαλείται η εγκυμοσύνη όταν δεν επιτυγχάνεται η εμφύτευση στη μήτρα και το γονιμοποιημένο ωάριο συνεχίζει να αναπτύσσεται έξω από τη μήτρα. Στο 95% των περιπτώσεων το κύημα παραμένει στη σάλπιγγα και το άλλο 5% στον τράχηλο ή στην ωοθήκη. Σε αυτή την περίπτωση η εγκυμοσύνη δεν φτάνει ποτέ (ή σχεδόν ποτέ) στο τέλος της. Λέμε σχεδόν ποτέ γιατί την άνοιξη του 2008 μια ινδή έφερε στον κόσμο ένα υγιές κοριτσάκι που είχε καταφέρει να αναπτυχθεί στην σάλπιγγα και να παραμείνει εκεί ως την 38η εβδομάδα. Το πρόβλημα είναι πως καθώς η εγκυμοσύνη εξελίσσεται είναι πιθανό να προκληθεί σοβαρή αιμορραγία που θα θέσει σε κίνδυνο τη ζωή της μητέρας. Εξωμήτρια κύηση μπορεί να συμβεί στο 5% των κυήσεων μετά από αυτόματη σύλληψη, ενώ το ποσοστό αυτό είναι διπλάσιο, 10%, μετά από εξωσωματική διαδικασία.
Γιατί συμβαίνει
Όταν η σάλπιγγα είναι στενότερη λόγω κάποιας βλάβης στα τοιχώματά της υπάρχει η περίπτωση το γονιμοποιημένο ωάριο να «κολλήσει» στο εσωτερικό της γιατί δεν χωράει να περάσει στη μήτρα.
Ποιά είναι τα συμπτώματα
Δεν υπάρχουν συμπτώματα που να δηλώνουν αποκλειστικά την εξωμήτρια κύηση: ένας πόνος χαμηλά στην κοιλιά ή μια μικρή κολπική αιμορραγία δεν είναι συμπτώματα που θα ανησυχήσουν μια γυναίκα και μάλιστα όταν το τεστ εγκυμοσύνης βγαίνει (ψευδώς) θετικό. Ο γιατρός συνήθως εντοπίζει το πρόβλημα κατά την πρώτη υπερηχογραφική εξέταση. Αν έχεις ιστορικό σαλπιγγίτιδας ή έχεις χειρουργηθεί για σκωληκοειδίτιδα, αν έχεις συλλάβει μετά από εξωσωματική ή αν είχες ξανά στο παρελθόν εξωμήτρια κύηση μην αναβάλεις τον έλεγχο ούτε για μία μέρα.
Πως αντιμετωπίζεται
Δυστυχώς η εξωμήτρια κύηση είναι μια περίπτωση μη βιώσιμης εγκυμοσύνης. Η σάλπιγγα που περιέχει το γονιμοποιημένο ωάριο θα πρέπει να αφαιρεθεί ή να προκληθεί αποβολή του.
ΚΥΣΤΗ ΣΤΗΝ ΩΟΘΗΚΗ
Πρόκειται για κύστες διαφόρων κατηγοριών που δημιουργούνται στις ωοθήκες, δηλαδή στα όργανα –μέρος του αναπαραγωγικού συστήματος- που βρίσκονται εκατέρωθεν της μήτρας και παράγουν ωάρια και ορμόνες και οφείλονται σε ορμονικές διαταραχές.
Ποιά είναι τα είδη των κυστών στις ωοθήκες;
· Λειτουργικές κύστες (ωοθηλακικές κύστες, ωχρινική κύστη)
· Ενδομητρίωμα
· Κυσταδένωμα
· Πολυκυστικές ωοθήκες
Τι προβλήματα προκαλούν;
Τα συμπτώματα των κυστών στις ωοθήκες είναι η πίεση, το βάρος ή ο πόνος στην κοιλιά, η συχνοουρία, ο πόνος κατά την σεξουαλική επαφή και στην περίοδο. Οι πολυκυστικές ωοθήκες μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα για την ολοκλήρωση της εγκυμοσύνης. Υπάρχουν ωστόσο οι περιπτώσεις που οι κύστες στις ωοθήκες προκαλούν επιπλέον πυρετό, εμετό, ιδρώτα, ζαλάδα, προβλήματα στην αναπνοή, αδυναμία. Σε αυτές τις περιπτώσεις απαιτείται η άμεση εξέταση από τον γυναικολόγο, γιατί ενδέχεται να προκαλέσουν πολύ σοβαρά προβλήματα υγείας και να βάλουν σε κίνδυνο ακόμη και την ζωή της γυναίκας.
Πώς γίνεται η διάγνωση και ποια η θεραπεία;
Η διάγνωση γίνεται με γυναικολογική εξέταση και υπερηχογράφημα. Η δε θεραπεία εξαρτάται από το αποτέλεσμα της διάγνωσης. Κάποιες φορές λοιπόν οι κύστες (οι λειτουργικές) αποχωρούν από μόνες τους, ενώ άλλοτε συνίσταται η χορήγηση αντισυλληπτικών ή η χειρουργική επέμβαση (λαπαροσκοπικά ή λαπαροτομικά).
ΑΠΟΒΟΛΗ
Υπαρκτός και στο δεύτερο τρίμηνο είναι ο κίνδυνος αποβολής. Για το λόγο αυτό πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικές σε διάφορα συμπτώματα που μπορεί να παρουσιαστούν, ειδικά αν πάσχουμε από κάποια χρόνια ασθένεια όπως διαβήτη και θυρεοειδή. Αποβολή είναι η απώλεια του εμβρύου τις πρώτες 28 εβδομάδες της κύησης. Έρευνες έχουν δείξει ότι 1 στις 10 εγκυμοσύνες μπορεί να καταλήξει σε αποβολή, ειδικά αν πρόκειται για την πρώτη εγκυμοσύνη.
Ποιοί παράγοντες αυξάνουν τις πιθανότητες αποβολής;
- το κάπνισμα
- η υπερβολική κατανάλωση καφέ (πάνω από 4 φλιτζάνια την ημέρα)
- το αλκοόλ
- οι προηγούμενες αποβολές και οι εκτρώσεις
- το ακανόνιστο σχήμα της μήτρας
- κάποιες χρόνιες ασθένειες όπως ο διαβήτης, ο θυρεοειδής και η νεφρική ανεπάρκεια (όταν οι γιατροί είναι ενήμεροι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας)
- οι μολυσματικές ασθένειες όπως χλαμύδια, λιστέρια, rubella
- η ηλικία της εγκύου (οι πιθανότητες για αποβολή αυξάνονται στα 30 και υφίστανται νέα αύξηση στα 35).
- Αποβολή μπορεί να προκληθεί και από δυο βασικές εξετάσεις του προγεννητικού ελέγχου, την αμνιοπαρακέντηση και την χοριακή λάχνη γνωστότερη από τα αρχικά της (CVS), σε πολύ μικρά ωστόσο ποσοστά.
Ποια είναι τα είδη της αποβολής;
Επαπειλούμενη αποβολή: Κάθε αιμορραγία στο πρώτο τρίμηνο θεωρείται απειλή αποβολής από τους γιατρούς, μέχρι να αποδειχτεί το αντίθετο. Είναι πιθανή η αποβολή, αλλά όχι αναπόφευκτη.
Αναπόφευκτη αποβολή: Εκδηλώνεται με κολπική αιμορραγία και πόνο από τις συσπάσεις της μήτρας. Αν διαπιστωθεί και διαστολή του τραχήλου, η αποβολή έχει ξεκινήσει και δεν γίνεται να την αποφύγουμε.
Πλήρης αποβολή: Όταν το έμβρυο έχει αποβληθεί από τη μήτρα, χωρίς να αφήσει ίχνη.
Ατελής αποβολή: Όταν το έμβρυο έχει χαθεί, αλλά υπάρχουν ακόμα υπολείμματα στη μήτρα που πρέπει να αφαιρεθούν με χειρουργική επέμβαση.
Απαρατήρητη αποβολή: Το έμβρυο δεν ζει, αλλά βρίσκεται ακόμα στη μήτρα.
Επαναλαμβανόμενη αποβολή: Όταν έχει γίνει αποβολή σε περισσότερες από μία εγκυμοσύνες για διαφορετικούς λόγους και σε διαφορετικά στάδια.
Καθ΄έξιν αποβολή: Όταν έχουν γίνει 3-4 αποβολές τον ίδιο χρόνο και πιθανόν για την ίδια αιτία σε κάθε εγκυμοσύνη
Σχόλια