Πως η ταυτότητα του κοινωνικού φύλου μπορεί να φέρει δυσκολίες στην καθημερινότητα ενός παιδιού.
Συνήθως στην ηλικία των 3-6 ετών τα παιδιά πειραματίζονται με ρούχα και παιχνίδια του αντίθετου φύλου, προκειμένου να κατανοήσουν τις διαφορές των φύλων. Αυτή είναι μια φυσιολογική συμπεριφορά στα πλαίσια της ομαλούς απόκτησης της ταυτότητας του φύλου.
Τι συμβαίνει όμως σε ορισμένες περιπτώσεις, όταν το παιδί αρνείται να αποδεχτεί ότι ανήκει σε μια από τις δύο κατηγορίες (αγόρι - κορίτσι), εκφράζοντας έντονα τη δυσαρέσκειά του;
Πως η ταυτότητα του κοινωνικού φύλου μπορεί να φέρει δυσκολίες στην καθημερινότητα ενός παιδιού.
Σε κάθε κοινωνία υπάρχει ένα σύνολο από άγραφους κανόνες οι οποίοι ορίζουν ποια είναι η αποδεκτή και ποια η μη αποδεκτή συμπεριφορά για το κάθε φύλο. Τηρώντας αυτούς κανόνες ήδη από την πολύ παιδική ηλικία το άτομα εντάσσεται στο κοινωνικό σύνολο και γίνεται αποδεκτό από τους άλλους. Η μάθηση των συμπεριφορών που αρμόζουν στο κάθε φύλο ξεκινάει ήδη από την ηλικία των δύο ετών, όταν τα παιδιά μπορούν να κατατάξουν τον ευατό τους στις κατηγορίες «αγόρι» ή «κορίτσι».
Παρόλα αυτά, σε αυτή την ηλικία τα παιδιά δεν κατανοούν ότι το φύλο είναι ένα σταθερό χαρακτηριστικό της ταυτότητας του ατόμου, αλλά αντίθετα πιστεύουν ότι αυτό μπορεί να αλλάξει ανά πάσα στιγμή. Αργότερα, στα 4,5-5 έτη αντιλαμβάνονται αυτή την σταθερότητα και αποκτούν τα κοινωνικά στερεότυπα των ενηλίκων (π.χ οι γυναίκες φροντίζουν τα παιδιά, οι άντρες βλέπουν ποδόσφαιρο, τα κορίτσια παίζουν με κούκλες, τα αγόρια με όπλα κτλ). Συνήθως στην ηλικία των 3-6 ετών τα παιδιά πειραματίζονται με ρούχα και παιχνίδια του αντίθετου φύλου, προκειμένου να κατανοήσουν τις διαφορές των φύλων. Αυτή είναι μια φυσιολογική συμπεριφορά στα πλαίσια της ομαλούς απόκτησης της ταυτότητας του φύλου.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, όμως, το παιδί πραγματικά αρνείται να αποδεχτεί ότι ανήκει σε μία από τις δύο κατηγορίες (αγόρι – κορίτσι) εκφράζοντας έντονα την δυσαρέσκειά τους. Όταν η δυσαρέσκεια αυτή επιμένει σε βάθος χρόνου και εκδηλώνεται στο σύνολο της συμπεριφοράς του παιδιού, τότε αναφερόμαστε στην διαταραχή της ταυτότητας του φύλου.
Η διαταραχή της ταυτότητας του φύλου εκδηλώνεται με τέσσερα ή και περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα:
- Επιθυμία να ανήκει ή επιμονή ότι ανήκει στο άλλο φύλο,
- Στα αγόρια : μίμηση της γυναικείας ένδυσης, στα κορίτσια : μίμηση της ανδρικής ένδυσης,
- Προτίμηση ρόλων του άλλου φύλου σε παιχνίδια ρόλων
- Επιθυμία συμμετοχής σε παιχνίδια που ανήκουν στερεοτυπικά στο άλλο φύλο και
- Προτίμηση συμπαικτών του άλλου φύλου.
Το παιδί με αυτή την διαταραχή γενικά νιώθει έντονη δυσφορία με το φύλο του, η οποία στα αγόρια εκδηλώνεται με ισχυρισμό ότι το πέος ή οι όρχεις του είναι αηδιαστικοί, ότι είναι προτιμότερο να μην τα έχει, έντονη αποστροφή προς το βίαιο παιχνίδι και απόρριψη των στερεοτυπικά αγορίστικων δραστηριοτήτων.
Στα κορίτσια εκδηλώνεται με άρνηση της ούρησης με γυναικείο τρόπο, ισχυρισμό ότι έχει ή επιθυμάι να έχει πέος, επιθυμία να μην έχει στήθος και έμμηνη ρύση και απέχθεια για τα γυναικεία ενδύματα. Αντίθετα, στους έφηβους εκδηλώνεται με την επιθυμία αλλαγής των χαρακτηριστικών του φύλου του μέσω π.χ χειρουργικών επεμβάσεων ή πεποίθηση ότι ανήκει στο άλλο φύλο.
Η διαταρχή αυτή συνήθως πρωτοεμφανίζεται όταν το παιδί αρχίζει να έχει αίσθηση των διαφορών του φύλου, αλλά τις περισσότερες φορές παραπέμπεται σε κάποιον ειδικό στην ηλικία έναρξης του σχολείου, διότι τότε οι γονείς αρχίζουν να ανησυχούν για τη συμπεριφορά τους. Με το πέρασμα του χρόνου, συνήθως οι συμπεριφορές αυτές γίνονται πιο συγκαλυμμένες εξαιτίας των παρακινήσεων των γονέων, αλλά και των πειραγμάτων που δέχεται το παιδί από τους συνομήλικους του. Πάντως, δεν θα πρέπει να συγχέεται η διαταραχή της ταυτότητας του φύλου με την άρνηση του παιδιού να συμβιβαστεί απόλυτα με τα κοινωνικά στερότυπα του φύλου του, όπως για παράδειγμα με το ότι τα κόριτσια πρέπει να είναι νοικοκυρεμένα ή με το ότι τα αγόρια δεν θα πρέπει να θέλουν αγκαλιές και χάδια.
Όσον αφορά την αιτιολογία, οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι ψυχολογικοί και κοινωνικοί παράγοντες ευθύνονται για τηνε μφάνιση της διαταραχής, καθώς δεν έχουν βρεθεί κάποιοι βιολογικοί παράγοντες που να την προκαλούν. Ο τρόπος με τον οποίο οι γονείς μεγαλώνουν και εκπαιδεύουν τα παιδιά τους στην απόχτηση της ταυτότητας του φύλου παίζει καθοριστικό ρόλο. Τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις σχετικά με τους ρόλους των φύλων μάλλον περισσότερα ζημιά κάνουν στην προσαρμογή των παιδιών στην κοινωνία, παρά τα ωφελούν.
Εν κατακλείδι τα παιδιά που δεν έχουν τόσο έντονα ανεπτυγμένα τα στερεότυπα του φύλου τείνουν να έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και ευελιξία στις σχέσεις τους. Αργότερα, σαν ενήλικες μπορούν να ολοκληρώθουν επαγγελματικά, γιατί η συμπεριφορά τους είναι περισσότερο προσαρμοσμένη στις απαιτήσεις της εποχής τους.
Επομένως είναι προτιμότερο οι γονείς να προωθούν μια πιο ισορροπημένη διαπαιδαγώγηση, όσο αφορά την απόχτηση της ταυτότητας του φύλου. Τα αγόρια μπορούν να κλαίνε εξίσου με τα κορίτσια, τα κορίτσια μπορούν να παίζουν με τα αυτοκινητάκια εξίσου με τα αγόρια και το φύλο δεν μπορεί να βάζει περιορισμούς στην επαγγελματική και κοινωνική ζωή.
Πηγή: psychologynow.gr
Σχόλια