Διατροφικές συμβουλές για την περίοδο της απόκριας και της σαρακοστής

H λέξη Τσικνοπέμπτη προέρχεται από τις λέξεις «τσίκνα» (η μυρωδιά του καμένου ψημένου κρέατος) και «Πέμπτη».Η Τσικνοπέμπτη βρίσκεται στο μέσο των 3 εβδομάδων του εορτασμού του καρναβαλιού. Πρόκειται για τη Πέμπτη της 2ης εβδομάδας, της Κρεατινής και γιορτάζεται την Πέμπτη που είναι 11 ημέρες πριν την Καθαρά ∆ευτέρα. Είναι ημέρα χαράς αλλά και προετοιμασίας για τους Ελληνορθόδοξους χριστιανούς, καθώς η σαρανταήμερη περίοδος της Σαρακοστής πριν το Πάσχα πλησιάζει. Την μέρα αυτή επιβάλλεται από το έθιμο το ψήσιμο κρέατος κάρβουνα.

Εάν θέλετε να μυήσετε τα παιδιά στα αποκριάτικα έθιμα και τις παραδόσεις του τόπου μας και να τα εισάγετε στο κλίμα των ημερών μπορείτε να τσικνίσετε όμως πρέπει να γνωρίζετε πως τα κρέατα σούβλας όπως το αρνί ή το κοκορέτσι έχουν αρκετά λιπαρά γι’αυτό μια πολύ καλή  επιλογή είναι η αγορά κρέατος που δεν θα έχει πάρα πολύ λίπος όπως γαλοπούλας ή κοτόπουλου. Επίσης καλό είναι να αποφύγετε τα τηγανητά- πατάτες, κολοκυθάκια, μελιτζάνες, πιπεριές και να τα αντικαταστήσετε με ψητά λαχανικά.

Οι τρεις Κυριακές που κλείνουν την κάθε εβδομάδα του τριωδίου είναι:

• η Κυριακή του Ασώτου,
• η Κυριακή της Απόκρεω (μικρή αποκριά) και
• η Κυριακή της Τυροφάγου (Μεγάλη Αποκριά). 

Η λέξη Αποκριά σημαίνει αποχή από το κρέας και σηματοδοτεί την έναρξη της τυρινής εβδομάδας στην οποία επιτρέπονται, κατά τη θρησκεία μας, μόνο τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Η περίοδος της Σαρακοστής αποτελεί μια πολύ καλή ευκαιρία για να αποτοξινωθούμε από το κρέας και να συνηθίσουμε σε μια πιο υγιεινή διατροφή. 

Ποιο είναι το κύριο πλεονέκτημα της νηστείας;
Το μεγάλο διατροφικό πλεονέκτημα της νηστείας είναι η αυξημένη κατανάλωση φυτικών ινών. Επίσης, με την αυξημένη κατανάλωση φρούτων,  λαχανικών, λαδιού (κυρίως ελαιολάδου) και ακατέργαστων δημητριακών ενισχύεται το ανοσοποιητικό μας σστημα.
Η μη κατανάλωση κρέατος σχετίζεται με τη μειωμένη πρόσληψη σιδήρου. Η αποχή από το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη σιδήρου (αιμικού σιδήρου), βιταμίνης Β12, φυλλικού οξέος, βιταμίνης D και ασβεστίου. Αυτά είναι και τα μόνα μειονεκτήματα της νηστείας.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Κρήτης κ. Αντ. Καφάτο «Τα παιδιά που νηστεύουν φαίνεται να έχουν καλύτερες επιλογές στην κατανάλωση τροφίμων και πλησιάζουν περισσότερο τις ημερήσιες συνιστώμενες ποσότητες των περισσότερων θρεπτικών συστατικών, σε σχέση με εκείνα που δεν νηστεύουν καθόλου, ενώ δεν επηρεάζεται η σωματική τους ανάπτυξη».Επίσης αναφέρθηκε στο «Τι πρέπει να προσλαμβάνουν καθημερινά τα παιδιά» : 

Θερμίδες
Ως 1.500 (για παιδιά ως 10 ετών) και κατά μέσον όρο 2.000 (για εφήβους ως 14 ετών, ανάλογα με φύλο, το ύψος και τη δραστηριότητα).

Λίπη
Ως 50 γραμμάρια
2-3 ετών πρέπει να διατηρούν τη συνολική ημερήσια πρόσληψη λίπους στο 30%-35% των θερμίδων που καταναλώνουν.
4-18 ετών το ποσοστό πρέπει να περιοριστεί στο 25%-35%.
Τα περισσότερα λίπη πρέπει να προέρχονται από τις πηγές πολυακόρεστων και μονοακόρεστων λιπαρών οξέων,όπως είναι τα ψάρια, οι ξηροί καρποί, το ελαιόλαδο και να αποφεύγουν τα κορεσμένα και τρανς λιπαρά.

Αλάτι
(Μία κουταλιά άλατος ισοδυναμεί με 2.300 mg):
Τον πρώτο χρόνο: Ως 1 γραμμάριο, δηλαδή 400 mg νάτριο.
2-3 ετών: 2 γραμμάρια 4-6 ετών: 3 γραμμάρια 7-10 ετών: 5 γραμμάρια 

Βασικοί κανόνες
Να αποφεύγετε το τηγάνισμα των θαλασσινών ή των λαχανικών και την υπερκατανάλωση υδατανθράκων (ψωμιά, μακαρόνια κ.ά.).
Να προτιμάτε το ελαιόλαδο από οποιοδήποτε άλλο φυτικό έλαιο.
Βάλτε στο διαιτολόγιό σας το ταχίνι και τους ξηρούς καρπούς, αλλά με μέτρο διότι παχαίνουν.
Καλύψτε την έλλειψη ζωικών πρωτεϊνών με όσπρια και θαλασσινά.
Μην παραλείπετε την πρόσληψη πρωτεϊνών, βιταμινών του συμπλέγματος Β, ασβεστίου και σιδήρου. 
   
Ποιοί πρέπει να προσέχουν κατά την περίοδο της νηστείας
Οι εγκυμονούσες, οι θηλάζουσες, τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα που πάσχουν από σιδηροπενική αναιμία ή έχουν κάποια παθολογική ασθένεια, λόγω των αυξημένων αναγκών σε θρεπτικά συστατικά είναι δύσκολο να καλύψουν τις θρεπτικές τους ανάγκες ακολουθώντας φυτοφαγικές διατροφές. Γι’ αυτό δεν θα πρέπει να νηστεύουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Από τα 8-10 χρόνια μπορούνε τα παιδιά να αρχίσουν να νηστεύουν. Με την κατάλληλη προσοχή μπορούμε να καλύψουμε τις διατροφικές ανάγκες ενός παιδιού κατά την περίοδο της νηστείας, αν και σε κάθε περίπτωση δεν συστήνεται αυτή να είναι αυστηρή.

Συμπερασματικά, η νηστεία, όταν γίνεται σωστά, ελεγχόμενα και για μικρό χρονικό διάστημα, αποτελεί μια καλή ευκαιρία όχι μόνο για να τονωθεί ο οργανισμός μας και να αποτοξινωθεί από το κρέας αλλά και για να βελτιωθούν οι διατροφικές μας συνήθειες.