Τα αλλεργικά νοσήματα, παρότι είναι γνωστά από παλιά, παρουσιάζουν μεγάλη έξαρση τα τελευταία χρόνια.
Στοιχεία για τα αλλεργικά νοσήματα
Τα πιο κοινά από τα νοσήματα είναι η επιπεφυκίτιδα και η ρινίτιδα που συνηθέστερα εκδηλώνονται μαζί, το άσθμα, η κνίδωση, το έκζεμα και η αναφυλαξία. Η συχνότητά τους ποικίλει ανάλογα με την ηλικία, όπως και η ένταση των συμπτωμάτων κάθε νοσήματος από άτομο σε άτομο.
Πώς αναπτύσσεται η αλλεργία
Για την εκδήλωση των συμπτωμάτων ενός αλλεργικού νοσήματος απαιτούνται οι ακόλουθες 3 απαραίτητες προϋποθέσεις:
1) Η αλλεργική προδιάθεση του ατόμου,
2) Η «ευαισθητοποίηση» σε κάποιο αντιγόνο που στην περίπτωση των αλλεργικών νοσημάτων ονομάζεται «αλλεργιογόνο» και
3) Η επαναλαμβανόμενη και διακεκομμένη (μη συνεχής) έκθεση στο ίδιο αλλεργιογόνο.
Η προδιάθεση ερμηνεύει το γεγονός ότι ενώ πολλά άτομα εκτίθενται, κατά τον ίδιο περίπου τρόπο στα ίδια αλλεργιογόνα, μόνο μερικά από αυτά εκδηλώνουν αλλεργικά συμπτώματα. Επιπλέον, η αλλεργική προδιάθεση εξηγεί γιατί παρατηρείται στην ίδια οικογένεια να υπάρχουν περισσότερα από ένα αλλεργικά άτομα, ενώ σε άλλες οικογένειες στο ίδιο περιβάλλον δεν υπάρχουν. Να διευκρινιστεί ότι η αλλεργική προδιάθεση δεν είναι συνώνυμο με την κληρονομικότητα. Για τις αλλεργίες, φαίνεται ότι κληρονομείται η προδιάθεση, αλλά όχι η αλλεργία. Έτσι, όταν ένας από τους δυο γονείς έχει αλλεργία, τότε οι πιθανότητες να έχει και το παιδί διπλασιάζονται σε σχέση με εκείνο που προέρχεται από γονείς ελεύθερους από τέτοια νοσήματα, ενώ στην περίπτωση που πάσχουν και οι δυο γονείς, οι πιθανότητες τετραπλασιάζονται. Η έλευση αλλεργίας εκδηλώνεται όταν το άτομο, που έχει την προδιάθεση και έχει «ευαισθητοποιηθεί» έναντι ενός αλλεργιογόνου, εκτίθεται εκ νέου στο ίδιο αλλεργιογόνο, όχι σε άλλο. Άτομα με αλλεργία, για παράδειγμα, στη γύρη της ελιάς, έχουν συμπτώματα μόνο κατά την περίοδο της γυρεοφορίας της ελιάς. Για τον ίδιο λόγο, δεν θα εμφανιστούν ποτέ συμπτώματα, όσο έντονη και αν είναι η αλλεργία που έχει ο ασθενής στη γύρη της ελιάς, όταν εκτεθεί σε περιβάλλον το οποίο δεν έχει ελαιόδεντρα. Αν παρουσιάσει σύμπτωματα αλεργίας θα οφείλονται σε άλλο (αδιάγνωστο ακόμη) αλλεργιογόνο.
Η προδιάθεση και το περιβάλλον ωθούν το ανοσοποιητικό σύστημα να αντιδράσει εναντίον κάθε βλαπτικής ουσίας ή νοσογόνων παραγόντων. Το ανοσοποιητικό σύστημα έχει ως κύριο λόγο την καταπολέμηση κάθε είδους «εισβολέα» και έτσι διαφυλάσσεται η υγεία. Στα αλλεργικά άτομα απαντά εναντίον ειδικών εισβολέων, των αλλεργιογόνων, με «άλλο έργο» (αλλεργία!) δηλαδή την παραγωγή της ειδικής ανοσοσφαιρίνης Ε. Σε αρχικά στάδια, αν και έχει παραχθεί η ειδική ανοσοσφαιρίνη Ε εναντίον ενός συγκεκριμένου αλλεργιογόνου δεν προκαλούνται αμέσως συμπτώματα ή άλλα ενοχλήματα αλλεργίας. Για να αναπτυχθούν χρειάζεται χρόνος. Αυτό συμβαίνει διότι τα αντισώματα τύπου Ε πηγαίνουν με την κυκλοφορία του αίματος και «κάθονται» σε ορισμένα κύτταρα, κυρίως στα μαστοκύτταρα που βρίσκονται στα διάφορα όργανα, επειδή, τα μαστοκύτταρα έχουν στην επιφάνειά τους ειδικούς υποδοχείς για την ανοσφαιρίνη Ε. Η διαδικασία αυτή είναι σαν να οπλίζεται το μαστοκύτταρο. Το «οπλισμένο» μαστοκύτταρο είναι πλέον μια βόμβα έτοιμη να εκραγεί! Πράγματι, σε μελλοντική έκθεση του ατόμου στο αλλεργιογόνο θα γίνει η «έκκρηξη» καθώς:
1) Το αλλεργιογόνο θα συστήσει το αντίσωμα τύπου Ε, στην επιφάνεια του μαστοκυττάρου και θα συνδεθεί μαζί του.
2) Η σύνδεση αλλεργιογόνου και ανοσοσφαιρίνη Ε «πυροδοτεί» τον εκρηκτικό μηχανισμό της «βόμβας» (δηλαδή το μαστοκύτταρο)
3) Η «έκρηξη της βόμβας» προκαλεί μαζική απελευθέρωση διαφόρων ουσιών, όπως είναι η ισταμίνη
4) Η ισταμίνη και οι άλλες ουσίες δρουν στην περιοχή του οργάνου που γειτονεύει με το μαστοκύτταρο με αποτέλεσμα την εμφάνιση των αλλεργικών συμπτωμάτων.
Το άτομο που έχει μαστοκύτταρο-βόμβα είναι το άτομο που έχει αλλεργική προδιάθεση, δηλαδή παραγωγή αντισωμάτων τύπου Ε. Πριν όμως φτάσει κανείς στο σημείο που γίνεται η έκρηξη της βόμβας, απαιτείται κάποιο χρονικό διάστημα για την παραγωγή του αντισώματος τύπου Ε, εφόσον υπάρχει έκθεση στο αλλεργιογόνο. Κατά την περίοδο αυτή, δεν υπάρχουν συμπτώματα, το άτομο «ευαισθητοποιείται». Ο χρόνος που χρειάζεται για την ευαισθητοποίηση κάθε ατόμου είναι διαφορετικός και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Με την πάροδο του χρόνου, καθώς η ευαισθητοποίηση ολοκληρωθεί, όταν το άτομο βρεθεί σε περιβάλλον με το συγκεκριμένο αλλεργιογόνο γίνεται η έκρηξη της βόμβας, δηλαδή εκδηλώνονται τα συμπτώματα. Έτσι ερμηνεύεται το γεγονός ότι τα πρώτα 3 χρόνια της ζωής δεν είναι καθόλου συνηθισμένη η ανοιξιάτικη αλλεργία. Έτσι εξηγείται επίσης γιατί κάποιο άτομο που κατοικεί σε κάποια περιοχή με αγριόχορτα χωρίς κανένα πρόβλημα, ξαφνικά, κάποιον Απρίλη μήνα αρχίζει να φταρνίζεται και να μπουκώνει η μύτη του.
Σχόλια